جواد شمقدری، عبدالرضا شیخالاسلامی، حمید رسایی و مهدی کلهر جدیترین گزینهها برای تصاحب مسند وزارت ارشاد هستند.
با تأیید دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان و در آستانه شروع به کار دولت دهم گمانهزنیها درخصوص وزیر ارشاد دولت جدید و معاونین زیرمجموعه وزارتخانه آغاز شده است. وزارتخانهای که از سوی وزیر فعلی «ویترین فرهنگی نظام جمهوری اسلامی» لقب گرفته، امروز کانون توجه اکثر قریب به اتفاق هنرمندان و هنردوستان است. اینکه چه کسی قرار است سکان یکی از مهمترین نهادهای سیاستگذار در عرصه فرهنگ کشور را برای چهار سال آینده در اختیار بگیرد، امروز تبدیل به سؤالی مهم و اساسی برای اصحاب فرهنگ، هنر و حتی سیاست شده است.[گمانهزنی کابینه دوم احمدینژاد]
در ساختاری که اراده و سلیقه افراد حرف اول و آخر را میزند و تمنیات شخصی همواره بر سیستم چربش داشته، این حساسیت چندان بیراه نیست. با نگاهی به گمانهزنیهای انجام شده درخصوص وزیر ارشاد دولت دهم و مرور اسامی افرادی که برای تصدی این پست کاندیدا هستند، متوجه میشویم علیرغم اشتراکات فکری و عقیدتی این افراد، انتخاب هر کدام از آنها داستانی متفاوت را در طول چهار سال آینده برای حوزه فرهنگ رقم خواهد زد.
محمدحسین صفار هرندی، عزتالله ضرغامی، جواد شمقدری، مهدی کلهر و حمید رسایی پنج نفری هستند که تا پیش از این در گمانهزنیها دارای بیشترین شانس جهت حضور در ساختمان خیابان کمالالملک ارزیابی میشدند. و اخیراً «عبدالرضا شیخالاسلام» هم به این افراد افزوده شده است. از میان این جمع و امروز که بیش از دیروز به معرفی وزرای دولت دهم نزدیک شدهایم شانس دو نفر از این شش تن برای کسب کرسی وزارت بسیار کمتر از قبل شده است. محمدحسین صفار هرندی وزیر ارشاد دولت نهم و عزتالله ضرغامی رئیس سازمان صداوسیما امروز در گمانههای کسب عنوان وزارت دیگر جایی ندارند.
برآیند تمام اخباری که در چهار سال گذشته از وجود اختلاف نظر بین رئیسجمهور و وزیر ارشاد دولت نهم خبر میدادند، امروز عیان شده است. بر اساس گمانهها صفار هرندی دیگر شانسی برای ماندن در رأس وزارت ارشاد ندارد. اختلاف نظر بین سردبیر سابق روزنامه کیهان و رئیس دولت نهم چیزی نبود که در این چهار سال از نظرها پنهان بماند و رئیسجمهور در ماههای پایانی دولت نهم بارها و بارها مستقیم و غیرمستقیم از نارضایتی خود نسبت به سیاستهای ارشاد پرده برداشته بود. شاید تنها سنبه پر زور حامیان وزیر ارشاد موجب شد رئیس دولتی که به راحتی آب خوردن وزیر عوض میکرد مجبور شود صفار را با وجود همه اختلاف نظرها چهار سال تمام تحمل کند. دوره وزارت صفار نه آنطور که این طرفیها فکر میکردند به انسداد انجامید و نه آنطور که آن طرفیها تصور داشتند به پالایش و تصفیه فرهنگی ختم شد. یک حد میانه که هیچ کس را راضی نکرد و وزیری که از هر دو طرف ماجرا خورد، ماحصل این چهار سال وزارت بود.
عزتالله ضرغامی یکی از گزینههایی است که بر اساس شواهد موجود دیگر هیچ شانسی برای پوشیدن ردای وزرات ارشاد ندارد. تمام کارشناسانی که رئیس فعلی سازمان صداوسیما را یکی از گزینههای اصلی کسب کرسی وزارت ارشاد میدانستند امروز دیگر هیچ امکانی برای وصال بین وزارت ارشاد و ضرغامی قائل نیستند. تا پیش از این بسیاری از صاحبنظران پایههای ریاست عزتالله ضرغامی بر سازمان صداوسیما را لرزان ارزیابی میکردند اما با توجه به نتایج انتخابات اخیر، احتمال ابقای او و ادامه حضورش در سازمان بیش از پیش قوت گرفته است. عملکرد سازمان تحت ریاست ضرغامی در جریان برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری در برخی موارد انتقاد کاندیداهای ناکام را در پی داشت، اما بیشک دولت نهم از این عملکرد اگر کاملاً راضی نباشد دستکم گله جدی هم ندارد و شاید برای رئیس دولت دهم بهتر این باشد که ضرغامی در همان مقام ریاست سازمان صداوسیما باقی بماند.
با کنار رفتن این دو از لیست شش نفره نامزدهای تصدی وزارت ارشاد، تنها چهار تن باقی میمانند که در مطلب زیر به شکلی اجمالی معرفیشان کرده و وضعیت ناشی از وزارت احتمالی آنان را بررسی میکنیم.
جواد شمقدری؛ مردی برای تمام فصول
در طول چهار سال گذشته انتقادات این عضو شورای مرکزی هیأت اسلامی هنرمندان از مدیریت فرهنگی کشور و مشخصاً وزارت ارشاد اسلامی، مشاور هنری رئیسجمهور را در قامت یکی از مخالفان سرسخت وزیر ارشاد دولت نهم و سیاستهای فرهنگی او به مردم شناساند. جواد شمقدری با ساخت فیلم انتخاباتی کاندیدای پیروز نهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری ره صد ساله را یک شبه طی کرد و در حالی که بسیاری حتی احتمال وزارت او را مطرح میکردند، چهار سال دولت نهم را به مشاورت رئیسجمهور گذراند. او در طول چهار سال گذشته از کوچکترین فرصتها برای انتقاد از سیاستهای فرهنگی وزارت ارشاد بهره برد و با این کار بر خطکشیهای بین خود و شخص وزیر تأکیدی مضاعف کرد. شمقدری برای اینکه تنها از خود مایه نگذاشته باشد در یک برنامه زنده تلویزیونی به صراحت از اختلاف نظر میان رئیسجمهور و وزیر ارشاد صحبت به میان آورد و این اختلافات را به کنایه «اختلافات زن و شوهری» نامید.
او تأکید داشت که رئیسجمهور و وزیر ارشاد فعلاً یکدیگر را تحمل میکنند. البته صحبتهای مطرح شده در این گفتوگوی زنده بعدها تکذیب شد اما در طی مناظرات انتخاباتی با انتقاداتی که شخص رئیسجمهور از زیرمجموعه فرهنگیاش مطرح کرد مشخص شد که عمق این اختلافات آنچنان هم متر شدنی نیست. اخذ مجوز حضور در جشنواره فجر برای فیلم «درباره الی» و دعوت گروه موسیقی مالزیایی- آمریکایی «دبو» به مجموعه ریاستجمهوری و دلجویی رئیسجمهور از آنها به دلیل لغو کنسرت این گروه توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دو مورد از قدرتنماییهای مشاور رئیسجمهور در برابر صفار هرندی و زیرمجموعهاش است.
جواد شمقدری امروز یکی از کاندیداهای جلوس بر کرسی وزارت ارشاد است هرچند که بسیاری از صاحبنظران شانس او را در اخذ رأی اعتماد از مجلس بسیار کم ارزیابی میکنند. در صورت راهیابی کارگردان فیلم «طوفان شن» به ساختمان بهارستان حضور اشخاصی چون علیرضا سجادپور و محمدحسین نیرومند در معاونت هنری، محسن پرویز و مجتبی شاکری در معاونت فرهنگی و مهدی فضائلی در معاونت مطبوعاتی دور از ذهن به نظر نمیرسد. همچنین جمال شورجه و ابوالقاسم طالبی دو گزینه اصلی کسب معاونت سینمایی در صورت محقق شدن ریاست جواد شمقدری بر وزارت ارشاد هستند.
مهدی کلهر؛ مردی که زیاد میدانست
اولین معاون سینمایی ارشاد در دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی دیگر از نامزدهای بالقوه کسب پست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. مهدی کلهر که اکنون مشاورت رئیسجمهور در امور رسانهها را بر عهده دارد در شناسنامه کاریاش ریاست سازمان سمعی و بصری کشور، عضویت در هیأت داوران چند دوره جشنواره فیلم فجر، عضویت در شورای سیاستگذاری صداوسیما و ریاست بر مرکز موسیقی صداوسیما نیز دیده میشود. شاید مهمترین خاطرهای که از کلهر در ذهنها مانده است مربوط به مناظره او با حسین مرعشی در جریان دور دوم نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باشد. در آن مناظره مرعشی به عنوان نماینده آیتالله هاشمی رفسنجانی نتیجه را تقریباً به کلهر واگذار کرد.
بعد از پیروزی نامزد متبوع مهدی کلهر در انتخابات نهم او در مصاحبه با یک شبکه فارسیزبان ماهوارهای حدی از آزادی در ایران ترسیم کرد که بسیاری به طعنه عنوان میکردند در دولت نهم پای هنرمندان لسآنجلسی به ایران باز خواهد شد اما مدتی بعد و پس از تشکیل اکیپهای گشت ارشاد، با چاپ نامه سرشار از تقدیر و تشکر کلهر خطاب به احمدیمقدم فرمانده نیروی انتظامی از بابت راهاندازی این گشتها چهرهای دیگر از مشاور رسانهای رئیسجمهور برای مردم عیان شد. کلهر که در دولت اول مهندس میرحسین موسوی و سیادت عبدالمجید معادیخواه بر وزارت ارشاد معاونت سینمایی این وزارتخانه را تجربه کرده است امروز بار دیگر در چند قدمی بازگشت به این وزارتخانه اما این بار در قامت وزیر است. کلهر در طول چهار سال گذشته به دفعات از عملکرد وزارت ارشاد در حوزههای مختلف انتقاد کرد اما هرگز در این وادی به اندازه جواد شمقدری ترکتازی نکرد و به حساب خود اندازه نگاه داشت.
در صورت جلوس مهدی کلهر بر اریکه وزارت ارشاد حضور اشخاصی چون علیاکبر جوانفکر در پست معاونت مطبوعاتی ارشاد و جواد شمقدری در پست معاونت سینمایی محتمل به نظر میرسد. همچنین در این گمانهزنیها محمدحسین نیرومند و مجتبی شاکری نزدیکترین گزینهها برای معاونتهای هنری و فرهنگی ارشاد به شمار میروند.
حمید رسایی؛ مرد نامرئی
حجتالاسلام حمید رسایی، نماینده تهران و عضو فراکسیون انقلاب در مجلس هشتم جوانترین و شاید ناشناختهترین گزینهای باشد که برای تصدی وزارت ارشاد در گمانهزنیها از او نام برده شده است. او که تنها سابقه اجرایی جدیاش مدیرکلی اداره ارشاد شهر قم است در هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی با 247330 رأی به عنوان نماینده مردم تهران وارد مجلس شد. رسایی که در کارنامهاش کفنپوشی و ابراز اعتراضات خشمگینانه دیده میشود، در تقسیمبندی جریانهای طرفدار دولت در دسته رادیکالها قرار میگیرد. به شهادت خبرنگاران پارلمانی، طنین فریادهای او در دفاع از دولت بارها و بارها صحن مجلس را به لرزه درآورده است. رسایی چهار روز قبل از برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری در گفتوگو با یک سایت اینترنتی از رأیی 22 میلیونی برای کاندیدای اصولگرایان خبر داد که البته بعد از انتخابات معلوم شد پیشبینی او به آرای اعلام شده از سوی وزارت کشور بسیار نزدیک بوده است.
رسایی با وجود عضویت در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، در طول دوران فعالیت دولت نهم کمترین موضعگیری را نسبت به وضعیت فرهنگی کشور داشته و بیشتر ترجیح میداد وقت خود را به انتقاد از اسفندیار رحیممشایی بگذراند؛ اما این روزها اظهار نظرهای رسایی در خصوص وضعیت فرهنگی کشور ابعاد تازهای پیدا کرده است. همین موضوع نشان میدهد گمانهزنیهایی که درخصوص نامزدی رسایی برای تصدی کرسی وزارت ارشاد صورت گرفته است چندان هم بیراه نیست. از آنجا که رسایی سابقه اجرایی چندانی ندارد حدس و گمان در خصوص تیم عملیاتی او بیفایده و در واقع ناممکن است.
عبدالرضا شیخالاسلامی؛ مرد آرام
بهمن ماه سال 85 رأی اعتماد نمایندگان مجلس موجب شد غلامحسین الهام صندلی ریاست دفتر رئیسجمهوری را وانهاده و بر مسند وزارت دادگستری بنشیند. به دنبال این جابجایی عبدالرضا شیخالاسلامی استاندار هرمزگان به دستور رئیس دولت نهم از بندرعباس به تهران آمد تا صندلی دفتر ریاست جمهوری بعد از الهام خالی از رئیس نماند.
عبدالرضا شیخالاسلامی که در دوران زمامداری شهردار سابق تهران و رئیسجمهور فعلی، وظیفه مشاورت و مدیرکلی دفتر شهردار پایتخت را بر عهده داشت، یکی دیگر از بسیار یاران رئیسجمهور بود که از شهرداری به دولت کوچ کرد و در اولین گام به استانداری استان هرمزگان منصوب شد. او سه ماه پس از ترک بندرعباس و حضور در مجموعه پاستور از سوی رئیس دولت نهم با حفظ سمت به ریاست گروه مشاوران جوان رئیسجمهور منصوب و در واقع جایگزین مهرداد بذرپاش شد. ریاست بر شورای سیاستگذاری و نظارت بر انتشار آثار و اندیشههای رئیسجمهور یکی دیگر از احکامی است که در طول دو سال گذشته از سوی رئیس دولت نهم برای شیخالاسلامی صادر شده است.
اینک شیخالاسلامی یکی از نامزدهای بالقوه نشستن بر مسند وزارت ارشاد است. حضور او در تهران، پس از یک دوره کوتاه استانداری و در اختیار گرفتن پستهای اجرایی و مشاورتی مهم دولت نهم نشان از اعتماد بالایی است که رئیس دولت به مشاور جوان خود دارد. در طول دوره فعالیت شیخالاسلامی در دفتر ریاست جمهوری دو بار نام او بیش از هر دفعه بر صدر اخبار خبرگزاریها قرار گرفت. بار اول در جریان داستان مدرک جعلی علی کردان که دفاع رئیس دفتر رئیسجمهور از وزیر کشور کابینه را به دنبال داشت و بار دیگر در ماجرای دستگیری رکسانا صابری و حسین درخشان که منجر به ارسال نامهای از سوی شیخالاسلامی به سعید مرتضوی شد.
در این نامه بر برخورداری متهمان از کلیه آزادیها و حقوق قانونی تأکید شده بود. هرچند که این نامه را همه به پای رئیس دولت نوشتند اما در هر حال امضای شیخالاسلامی پای نامه دیده میشد. عبدالرضا شیخالاسلامی یکی دیگر از مشتهای بسته کابینه است که نمیتوان همکاران احتمالیاش را در صورت تکیه بر صندلی وزارت ارشاد به راحتی و پیشاپیش حدس زد./خبر